Λευκαντί
H διαδρομή νότια της Xαλκίδας διασχίζει το Ληλάντιο Πεδίο, που είναι από τις πλουσιότερες πεδιάδες της Eύβοιας και αποτέλεσε μήλο της έριδας μεταξύ των αρχαίων πόλεων Xαλκίδας και Eρέτριας, σε έναν πόλεμο που διήρκησε έναν αιώνα (Ληλάντιος πόλεμος περί το 710 –
650 π.Χ.).
Σε απόσταση 10 χλμ. από τη Xαλκίδα βρίσκεται το χωριό Bασιλικό, πατρίδα της οικογένειας του ναυάρχου του '21, Aνδρέα Mιαούλη.
Tο Λευκαντί, απέχει 2 χλμ περίπου από το Bασιλικό και φημίζεται για την ωραία του ακρογιαλιά και τις ψαροταβέρνες. Eίναι όμως κυρίως γνωστό για τον εκτεταμένο αρχαιολογικό του χώρο, με πρώιμους ναούς και νεκροταφεία γεωμετρικών χρόνων.
Αξίζει να δείτε:
· Tα ερείπια φράγκικων πύργων και το εκκλησάκι του Aγίου Στεφάνου, μέσα σε έκταση με καρποφόρα δένδρα και αμπέλια.
· Tα ερείπια αρχαίας ακρόπολης και φράγκικων πύργων, στο λόφο Kαστέλι.
· Tο μοναστήρι του Aγίου Γεωργίου APMA στα BA της πεδιάδας, στο χωριό Φύλλα. Έχει κτιστεί το 1141 μ.X. (αυτό δηλώνει και η επιγραφή APMA χαραγμένη στο ανώφλι της θύρας) και διασώζει τοιχογραφίες του 15ου αιώνα.
Σε απόσταση 10 χλμ. από τη Xαλκίδα βρίσκεται το χωριό Bασιλικό, πατρίδα της οικογένειας του ναυάρχου του '21, Aνδρέα Mιαούλη.
Tο Λευκαντί, απέχει 2 χλμ περίπου από το Bασιλικό και φημίζεται για την ωραία του ακρογιαλιά και τις ψαροταβέρνες. Eίναι όμως κυρίως γνωστό για τον εκτεταμένο αρχαιολογικό του χώρο, με πρώιμους ναούς και νεκροταφεία γεωμετρικών χρόνων.
Αξίζει να δείτε:
· Tα ερείπια φράγκικων πύργων και το εκκλησάκι του Aγίου Στεφάνου, μέσα σε έκταση με καρποφόρα δένδρα και αμπέλια.
· Tα ερείπια αρχαίας ακρόπολης και φράγκικων πύργων, στο λόφο Kαστέλι.
· Tο μοναστήρι του Aγίου Γεωργίου APMA στα BA της πεδιάδας, στο χωριό Φύλλα. Έχει κτιστεί το 1141 μ.X. (αυτό δηλώνει και η επιγραφή APMA χαραγμένη στο ανώφλι της θύρας) και διασώζει τοιχογραφίες του 15ου αιώνα.
Αρχαιολογικός χώρος Ξηρόπολης
|
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ξηρόπολης εντοπίζεται στην παραλία Λευκαντί. Στο λόφο της Ξηρόπολης ανακαλύφθηκε αξιόλογος αρχαίος οικισμός μετά από ανασκαφές της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής τη δεκαετία του 1960.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, ο οικισμός δημιουργήθηκε στο τέλος της Πρωτοελλαδικής Εποχής, περίπου στο 2100 π.Χ., και είχε αδιάλειπτη παρουσία ως και την Γεωμετρική Εποχή, περίπου το 700 π.Χ., οπότε και ο χώρος εγκαταλείφθηκε, πιθανόν λόγω του Ληλαντικού Πολέμου. Ιδιαίτερα σημαντική εποχή ήταν τον 12ο αιώνα π.Χ., όπου και στα στρώματα αυτά ανακαλύφθηκε ότι ο οικισμός δεχόταν εισαγωγές και επιρροές από πολλές περιοχές του Αιγαίου και της Μεσογείου. Συγκεκριμένα, οι ανασκαφές έφεραν στο φως αντικείμενα που φανέρωσαν εμπορικές συναλλαγές με την Τρωάδα της Μικράς Ασίας και με νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Τα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν εδώ, φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ερετρίας και στο Εθνικό Αρχαιολογικό της Αθήνας. |
Πύργος Βασιλικού
Βρίσκεται στην
παλιά πλατεία του Βασιλικού, στο δήμο Ληλαντίων. Πρόκειται για ένα γεροδεμένο
τετράγωνο πύργο, ο οποίος διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση.
Ο πύργος, υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκε μεταξύ του 13ου και 15ου αιώνα από τους Ενετούς. Η πόρτα εισόδου του είναι στα 9 μέτρα ύψος. Η είσοδος γινόταν με ειδικό αναβατόριο.
Χάρη στην ευφορία της κοιλάδας του Λήλαντα ποταμού, οι κάτοικοι του Βασιλικού ήταν εύποροι. Σκοπός της κατασκευής του πύργου αυτού, όπως και των δίδυμων πύργων, ήταν η προστασία των κατοίκων του χωριού από επιδρομές και λεηλασίες.
Ο πύργος, υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκε μεταξύ του 13ου και 15ου αιώνα από τους Ενετούς. Η πόρτα εισόδου του είναι στα 9 μέτρα ύψος. Η είσοδος γινόταν με ειδικό αναβατόριο.
Χάρη στην ευφορία της κοιλάδας του Λήλαντα ποταμού, οι κάτοικοι του Βασιλικού ήταν εύποροι. Σκοπός της κατασκευής του πύργου αυτού, όπως και των δίδυμων πύργων, ήταν η προστασία των κατοίκων του χωριού από επιδρομές και λεηλασίες.
Δύο πύργοι
Βρίσκονται στο
δήμο Ληλαντίων, ανάμεσα στα χωριά του Μύτικα και των Φύλλων. Πρόκειται για
ενετικά κτίσματα, πιθανόν κατασκευασμένα τον 15ο αιώνα μ.Χ, και τα οποία
σώζονται σε καλή κατάσταση. Είναι χτισμένα σε κορφή λόφου, όπου στους πρόποδές
του κυλάει ο ποταμός Λήλαντας.
Σκοπός των πύργων ήταν ο έλεγχος του ποταμού και των νερών του, για την ύδρευση της Χαλκίδας, αλλά και το πότισμα του εύφορου κάμπου του ληλάντιου πεδίου. Επίσης, στους πύργους έβρισκαν καταφύγιο οι χωρικοί στις επιθέσεις ληστών και πειρατών. Εδώ έμενε και ο ποταμάρχης, ενετός αξιωματικός υπεύθυνος για τη φύλαξη των νερών του ποταμού.
Ο μεγαλύτερος πύργος είναι ο δυτικός και είναι διαστάσεων 7x7,5 μέτρων. Ο ανατολικός πύργος είναι διαστάσεων 6,10x6,10 μέτρων ενώ η είσοδός του είναι σε ύψος 6 μέτρων. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του πύργου αυτού είναι ότι και στις τέσσερεις πλευρές του, στο ψηλότερο σημείο έφερε κυκλικά ανοίγματα. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι στα ανοίγματα ήταν τοποθετημένα ρολόγια, κάτι που καθιστά τον συγκεκριμένο πύργο, τον πρώτο πύργο-ρολόι στα βαλκάνια.
Σκοπός των πύργων ήταν ο έλεγχος του ποταμού και των νερών του, για την ύδρευση της Χαλκίδας, αλλά και το πότισμα του εύφορου κάμπου του ληλάντιου πεδίου. Επίσης, στους πύργους έβρισκαν καταφύγιο οι χωρικοί στις επιθέσεις ληστών και πειρατών. Εδώ έμενε και ο ποταμάρχης, ενετός αξιωματικός υπεύθυνος για τη φύλαξη των νερών του ποταμού.
Ο μεγαλύτερος πύργος είναι ο δυτικός και είναι διαστάσεων 7x7,5 μέτρων. Ο ανατολικός πύργος είναι διαστάσεων 6,10x6,10 μέτρων ενώ η είσοδός του είναι σε ύψος 6 μέτρων. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του πύργου αυτού είναι ότι και στις τέσσερεις πλευρές του, στο ψηλότερο σημείο έφερε κυκλικά ανοίγματα. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι στα ανοίγματα ήταν τοποθετημένα ρολόγια, κάτι που καθιστά τον συγκεκριμένο πύργο, τον πρώτο πύργο-ρολόι στα βαλκάνια.
Κόκκινο σπίτι
Το Κόκκινο Σπίτι βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της παραλίας, της πόλης της Χαλκίδας και αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης. Βρίσκεται χτισμένο σε μοναδικό σημείο, όπου και βρέχεται από τη θάλασσα από τρεις πλευρές. Σήμερα, στο Κόκκινο Σπίτι στεγάζεται η Εστία Γνώσης της Χαλκίδας.
Κατασκευάστηκε το 1894, στη θέση οθωμανικού τεκέ και αγοράστηκε από την οικογένεια Μάλλιου το 1890. Το 1916 και για διάστημα έξι μηνών, κατοίκησε στο Σπίτι ο βασιλιάς Πέτρος της Σερβίας με τους ακόλουθούς του. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, μετατράπηκε σε κέντρο της γερμανικής διοίκησης.
Κατασκευάστηκε το 1894, στη θέση οθωμανικού τεκέ και αγοράστηκε από την οικογένεια Μάλλιου το 1890. Το 1916 και για διάστημα έξι μηνών, κατοίκησε στο Σπίτι ο βασιλιάς Πέτρος της Σερβίας με τους ακόλουθούς του. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, μετατράπηκε σε κέντρο της γερμανικής διοίκησης.
Η γέφυρα του Ευρίπου
Η Γέφυρα του Ευρίπου. Ένα από τα πιο φημισμένα αξιοθέατα της Χαλκίδας. Μια γέφυρα με μεγάλη και ενδιαφέρουσα ιστορία, που προσελκύει το ενδιαφέρον ανθρώπων από όλα τα μέρη του κόσμου, κυρίως λόγω του φαινομένου της παλίρροιας, το οποίο είναι μοναδικό στην Ελλάδα.
Τα «τρελά νερά» της όπως καθιερώθηκαν να λέγονται αφορούν το φαινόμενο του Ευρίπου στο οποίο αν παρατηρήσει κανείς συστηματικά το εν λόγω ρεύμα, θα δει ότι ενώ στις 22-23 ημέρες παρουσιάζει μια κανονικότητα αλλαγής φοράς ανά 6 ώρες περίπου, όπως ακριβώς η παλίρροια, στις υπόλοιπες 6-7 ημέρες του μήνα το ρεύμα γίνεται τόσο ακανόνιστο που μπορεί ν΄ αλλάξει φορά ακόμη και 14 φορές μέσα στο ίδιο 24ωρο! Ξεκινώντας από το 410 π.Χ., οι Χαλκιδείς με τους Θηβαίους αφού σύναψαν μεταξύ τους συμμαχία αποφάσισαν να οχυρώσουν την πόλη ώστε να την προφυλάξουν από μια επικείμενη εχθρική επίθεση και κυρίως να κόψουν με αυτόν τον τρόπο την ναυτική συγκοινωνία της Αθήνας με την Θεσσαλία. Αρχικά έκτισαν 2 πύργους πάνω στις επιχωματώσεις που υπήρχαν και στις 2 πλευρές της πόλης, ελέγχοντας με αυτόν τον τρόπο, όλο τον Ευβοϊκό ενώ έκτισαν και μια ξύλινη γέφυρα για να προφυλάσσονται οι υπερασπιστές της. Με το πέρασμα του Μ. Αλεξάνδρου, από την πόλη της Χαλκίδας, εν έτη 334 π.Χ., αποφασίζεται από τον ίδιο η αύξηση της φρουράς και της οχύρωσης με την κατασκευή νέων πυλών, πύργων και ισχυρότερου τείχους. Το 540 μ.Χ. ο Ιουστινιανός θέλοντας να ενισχύσει την οχύρωση για να προστατευτεί η Χαλκίδα από τις επιδρομές των βαρβαρικών φύλων, χτίζει ένα πολύ υψηλό τετράγωνο φρούριο το οποίο ενώνεται με μια λιθόχτιστη γέφυρα, μήκους 15 μέτρων και μια ξύλινη γέφυρα μήκους περίπου 8 μέτρων Με την έλευση των Ενετών στη Χαλκίδα αρχίζει η ολοκληρωτική διαμόρφωση της γέφυρας, ώστε να γίνει απόρθητη και επιβλητική. Για να το πετύχουν κατασκευάζουν καινούργια γέφυρα με χοντρά ξύλα, χοντρό σίδερο και μεγάλες αλυσίδες ώστε να μπορεί να ανοίγει προς τα επάνω. Μετά την άλωση της Χαλκίδας από τους Τούρκους , τοποθετούνται στους δυο πύργους μεγάλος αριθμός κανονιών για την άμυνα του στενού. Η γέφυρα ανοίγει πλέον με αγγαρεία των ραγιάδων. Το έτος 1858 θα εγκαινιαστεί μια νέα γέφυρα δίπλα στην παλαιά, η οποία αποτελείται από 2 κομμάτια τα οποία ανοίγουν περιστροφικά για την διέλευση των πλοίων. Ωστόσο 40 περίπου χρόνια μετά θα κατασκευαστεί μια καινούργια γέφυρα, η οποία θα αποτελείται από σιδερένιο σκελετό και ξύλινο κατάστρωμα, ενώ θα έχει και μια λωρίδα κυκλοφορίας. Το άνοιγμα της θα γίνεται περιστροφικά με χειροκίνητους μηχανισμούς. Το 1963 και μετά από δυόμιση χρόνια εργασιών θα εγκαινιαστεί η νέα ηλεκτροκίνητη γέφυρα του Ευρίπου. Η νέα συρταρωτή γέφυρα έχει μήκος 42 μέτρα και πλάτος 11 μέτρα, έχει δύο λωρίδες κυκλοφορίας και πεζοδρόμια για τους πεζούς. Ο σκελετός της είναι σιδερένιος ενώ το κατάστρωμα παραμένει ξύλινο. Οι Ιταλικοί μηχανισμοί της γέφυρας την κάνουν να ανοίγει και κλείνει σε μικρό χρονικό διάστημα για την εποχή. Το 1996 και μετά η γέφυρα θα ολοκληρωθεί και θα δοθεί πάλι στη κυκλοφορία. Με ενισχυμένο πλέον σκελετό και ασφαλτοστρωμένο κατάστρωμα συνεχίζει να ενώνει και ταυτόχρονα να χωρίζει τα δυο κομμάτια της πόλης της Χαλκίδας. |
Η Υψηλή Γέφυρα του Ευρίπου
Η Υψηλή Γέφυρα Ευρίπου (αναφέρεται συνήθως ως «Νέα γέφυρα Χαλκίδας») είναι καλωδιωτής μορφής και ενώνει τη βοιωτική ακτή κοντά στο εργοστάσιο τσιμέντων με την ευβοϊκή στο λόφο Μπαταριά.
Έχει συνολικό μήκος 694,5 μέτρα, ωφέλιμο πλάτος 12,5 μέτρα και ελεύθερο ύψος 34,5 μέτρα. Το πάχος του καταστρώματος είναι 45 εκατοστά, το λεπτότερο στο κόσμο. Οχτώ χρόνια δουλειάς χρειάστηκαν για να τελειώσει αυτό το μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα έργο. Οχτώ και τα χιλιόμετρα που κερδίζει ο οδηγός που δεν είναι υποχρεωμένος πια να κάνει τον κύκλο του κόλπου. Η γέφυρα απλόχερα προσφέρει τα 694,5 μέτρα μήκους της σε όποιον θέλει να περάσει από πάνω της. Τα 215 από αυτά είναι στον αέρα. Η κατασκευή της γέφυρας ολοκληρώθηκε το 1993 ενώ συνάντησε πολλές και πρωτόγνωρες δυσκολίες. Τα 90 μέτρα ύψους των πυλώνων της γέφυρας, έπιαναν τέτοιες θερμοκρασίες, που η διαστολή έκανε τους πυλώνες να γέρνουν προς τη σκιερή πλευρά. Οι επιστήμονες και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές των μεγάλων τεχνικών εταιρειών που είχαν αναλάβει το έργο, έλυσαν το πρόβλημα και έτσι η γέφυρα άρχισε να αγκιστρώνεται στα 144 συρματόσχοινα, τα οποία είναι και όλη της η ζωή. Τα συρματόσχοινα κρέμονται από τους δύο πυλώνες και δένονται πάνω στο οδόστρωμα. Το πάχος του καταστρώματος όπως το λένε οι ειδικοί, είναι μόλις 45 εκατοστά χάριζοντάς της το παγκόσμιο. Σε αυτά τα 45 εκατοστά πάχους και στα 13 μέτρα πλάτους του καταστρώματος, χωράνε άνετα δύο μεγάλες λωρίδες κυκλοφορίας και δύο προστατευμένα πεζοδρόμια. Η γέφυρα συγκεντρώνει πολλά κατασκευαστικά στοιχεία που είναι εντελώς πρωτοποριακά και χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα στο εξωτερικό, σε Ευρώπη και Ασία, για την υλοποίηση παρόμοιων κατασκευών. Η οικονομία που επιτεύχθηκε με τα μόλις 45 εκατοστά πάχους του δρόμου έδωσε μεγάλη ώθηση στην επιστήμη να χρησιμοποιήσει νέες τεχνολογίες και εξελιγμένες τεχνικές. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της υπόθεσης σίγουρα έχει το τμήμα της γέφυρας που είναι στον αέρα, ο λεγόμενος 'κρεμαστός φορέας'. Το βασικό δηλαδή τμήμα της γέφυρας. Για πρώτη φορά στον κόσμο, μια γέφυρα έχει τόσο μικρή διατομή, μια και μέχρι σήμερα, όπου έχει χρησιμοποιηθεί παρόμοια τεχνολογία, το μήκος του κρεμαστού φορέα δεν ήταν παραπάνω από 100 μέτρα. Τα 144 συρματόσχοινα που κρατούν το τμήμα αυτό στη θέση του, χάρη σε εξελιγμένες τεχνικές, δεν διαπερνούν καν την πλάκα, αλλά με τη βοήθεια μεταλλικών στοιχείων την συγκρατούν στο ύψος της. Το κάθε καλώδιο αποτελείται από 7 μικρότερα συρματόσχοινα κοντά στους πυλώνες και από 22 στα μακρινά από τους πυλώνες σημεία. |